Beyza Çiftçi
2 min readMay 11, 2021

İSKENDERİYE KÜTÜPHANESİ

İskenderiye şehri MÖ 332 yılında, Makedonyalı Büyük İskender tarafından kuruldu. Kısa bir süre sonra imparatorluğun dağılışı ile Ptolemaios I Soter’ in eline geçti ve Mısır krallığı ilan edildi. Ptolemaios savaş sevmeyen , edebiyata ve bilime düşkün bir firavundu. İskenderiye ‘ yi dönemin en güzel şehri haline getirdi. Yeni devletin başkenti İskenderiye oldu. İskenderiye ‘ de ki en önemli yer müze ve buna bağlı kütüphaneydi. Müzede o devirde bilinen bütün ülkelerdeki hayvan ve bitkilerin örneği , rasathane , botanik bahçesi ,anatomi odaları bulunuyordu.

Müzenin en önemli bölümü olan kütüphane 900.000 el yazmasıyla Antik Çağ’ın en büyük dermesine sahip kütüphanesiydi. Fizik, kimya, tıp, astronomi, matematik, felsefe, edebiyat, ve fizyoloji bilgileri için evler vardı. Bu kütüphane büyük bilim insanlarına ev sahipliği yapmıştır. Matematik bilgini Öklides , mekanik bilimci Arkhimedes , tıp bilimci Herofilos, gök bilimci Eratosthenes, Batlamyus gibi isimler bu kütüphanede çalışmışlardır.

İskenderiye kütüphanesi

Bu bilim dolu kütüphanenin kitapları ne yazık ki günümüze ulaşamamıştır. Kitapların yakıldıkları , kayboldukları üzerine efsaneler vardır. Tam olarak kütüphaneye ne olduğu bilinememektedir. Bu efsanelerden en yaygın olanı M.Ö. 47 yılında Jül Sezar’ın Mısır’ı kuşatmasıyla kütüphanenin zarar görmesi, kurtarılan kaynakların Hıristiyan inancına geçildikten sonra Paganizm’i yayar nitelikte görüldüğü için yok edilmesidir. Kalan eserlerin, şehrin hamamlarında bir hafta boyunca yandığı söylenir. Yakılması konusundaki genel kanı, antik pagan tapınaklarının ve yapılarının imhası esnasında Hıristiyanlar tarafından yakıldığı yönündedir.

İskenderiye kütüphanesinin yakılışı 2009 yapımlı film AGORA ‘ da sahnelenmiştir. Agora filmi kütüphanenin yakılışı ve tarihte bilinen ilk kadın matematikçi, filozof, astronom olan Antik Çağ’ın bilge, onurlu ve güzel kadını Hypetia ‘nın hikayesini anlatmaktadır.

Beyza Çiftçi

Yazmayı , öğrenmeyi ve düşündürmeyi seven bir endüstri mühendisi